Ambasade Francuske i Njemačke proslavljaju danas u Bosni i Hercegovini kao i širom svijeta 61. godišnjicu Jelisejskog sporazuma. Ovaj sporazum koji su 22. januara 1963. potpisali kancelar Konrad Adenauer i predsjednik Charles de Gaulle zapečatio je trajno pomirenje između Francuske i Njemačke nakon decenija sukobljavanja i neprijateljstava, obilježenih sa tri velika rata i milionima mrtvih.
Originalan i vizionarski, Jelisejski sporazum odvažno je produžio mir između ovih zemalja kroz približavanje naroda, a posebno mladih ljudi. Već više od 60 godina mladi Francuzi i mladi Nijemci koriste pogodnosti razmjena i putuju u partnersku zemlju. Pobratimljeni su skoro svi gradovi Francuske i Njemačke. Sporazum je podstakao veliki broj partnerstava i saradnju između zvaničnika, političkih, administrativnih, kulturnih, naučnih i univerzitetskih institucija dvije zemlje, poput originalnih inicijativa kao što je, na primjer, zajednički udžbenik istorije. Sporazumom iz Ahena 2019. Jelisejski sporazum, kao potvrdu svog uspjeha, povećava svoju ambiciju i jača saradnju između gradova i sela u regijama uz samu granicu sa obje strane, pretvarajući je tako u faktor saradnje i atraktivnosti, a ne razdvajanja.
61 godinu kasnije Francuzi i Nijemci sačuvali su svoj jezik, svoju kulturu, a ponekad čak i svoja neslaganja… ili sportske rivalitete, ali zahvaljujući hrabrosti svojih vođa, naučili su prevazići nepovjerenje koje ih je sprečavalo da izgrade zajedničku sudbinu, u službi evropskog mira. Dojučerašnji neprijatelji svakodnevno izvlače koristi od sretnog obrata istorije, riznice koja je podstakla pomirenje kolektivnog sjećanja i oblikovala odnose u službi evropske izgradnje.
Kao članice osnivači Evropske unije, osnažene iskustvom međusobnog pomirenja, Francuska i Njemačka namjeravaju nastaviti raditi, zajedno sa svojim evropskim partnerima, na evropskom miru i prosperitetu. Zbog toga naše zemlje podržavaju proširenje Evropske unije na šest zemalja Zapadnog Balkana, kao i potrebnu reformu Evropske unije kako bi buduće proširenje Evropske unije dovelo do njenog jačanja u korist svih sadašnjih i budućih članica.
Radujemo se što je na izborima od 2. oktobra 2022. potvrđena volja Bosanaca i Hercegovaca da se okrenu Evropskoj uniji i pozdravljamo trud bh. vlade da udahne dinamiku reformama i napreduje na evropskom putu, posebno u pravcu otvaranja pregovora o priključenju Evropskoj uniji. Za taj cilj jasna je i poznata mapa puta. Odluka o provođenju reformi treba biti donesena na osnovu 14 prioriteta koje je navela Evropska komisija, posebno u oblasti vladavine prava.
Francuska i Njemačka su uz Bosnu i Hercegovinu na njenom evropskom putu. One podržavaju inicijative sa ciljem promicanja dijaloga i saradnje između šest zemalja Zapadnog Balkana radi olakšavanja procesa priključivanja Evropskoj uniji, posebno u okviru Berlinskog procesa.
Za Bosnu i Hercegovinu, kao i za Zapadni Balkan u cjelini, Jelisejski sporazum je u tom pogledu bogat poukama. Danas će ambasadori Francuske i Njemačke razgovarati sa korisnicima programa Regionalnog ureda za saradnju mladih na Zapadnom Balkanu (RYCO), osnovanog po modelu Francusko-njemačkog ureda za mlade (OFAJ).
(Autori su ambasador Francuske i ambasador Njemačke u BiH)
