Sačekavši nekako da prođe čitav dan nakon što je Centralna izborna komisija BiH u srijedu, 8. maja, raspisala ovogodišnje lokalne izbore, namjenski naoštreni Milorad Dodik je – na banjalučkom skupu, posvećenom 9. maju, Danu pobjede nad fašizmom u Drugom svjetskom ratu i Danu Evrope – opet isijao svoj pseudoantifašizam: uz tvrdnju da je “srpski narod imao dva antifašistička pokreta, partizanski i otadžbinski”, što je “otkriće” kojim bi trebalo da se pozabavi istorijska nauka jer je to dosad zanemarivala (nazivajući učesnike “otadžbinskog pokreta” četnicima), otišao je “u tačku” prigodnim svečarskim obećanjem: “Čeka nas još jedna borba, to je borba za oslobađanje od Bosne i Hercegovine”.
Čitajte kolumne Zlatka Dukića:
Raspisivanje lokalnih izbora za 6. oktobar tako se prislonilo – u čemu neki vide i simboliku – uz obilježavanje 79. godišnjice kraja Drugog svjetskog rata, ali, još više, uz nastavak gdjekad bestidno revizionističkog izjednačavanja antifašista sa fašistima, boraca za slobodu s izdajnicima i okupatorskim podrepašima. Samo nakratko, to je bacilo sjenku na početak niza od 150 dana od raspisivanja izbora do izlaska na birališta. Što, ne samo po inerciji, nije spriječilo rijetke, ne baš neosnovane asocijacije na pervertiranu pozadinu Dodikovog izjednačavanja omražene Bosne i Hercegovine sa Hitlerovom Njemačkom, čim godišnjicu pobjede nad njom poistovjećuje sa “oslobađanjem” od države BiH.
Nejasno je otkud i zašto izostanak ozbiljnije reakcije na najavu ovog “oslobađanja”, ali je sigurno da to nije promaklo adresama koje su za to zadužene. I da je to novi prilog dosjeu učinka ovog lika u onome što su aktuelne, ali i ukupne naše prilike bar u dvije protekle decenije. To je i očekivano i logično, s obzirom na to da je – kad je riječ o sudaru antifašizma i fašizma – izopačeno šarenilo te slike ovdje odavno indikativno, nekima čudno, ali posve prirodan izraz licemjerne, populističke i demagoške nacionalističke matrice. Da nije tako, ne bi se desilo da – s naglaskom na sramno otrovnom krivotvorenju istorijskih činjenica – u manjem entitetu 9. maj bude neradni, a u Federaciji BiH običan, zvanično ignorisan dan, od ostalih drukčiji samo po tome što se nekim zvaničnicima omakne da polože cvijeće na spomen-obilježja događaja iz antifašističke prošlosti ovih prostora.
Raspisani u takvoj klimi, lokalni izbori, uz dramu lomova u vezi sa izmjenama Izbornog zakona BiH, ne nude nikakva iznenađenja, niti nas išta u vezi s tim može zateći. Domaći akteri, iako iz OHR-a na vrijeme upozoreni na to, nisu uložili napor (ni volju) da izmijene Zakon, osim u očekivani neprolazak rješenja iz kuhinje HDZ-a BiH, pa je paket izmjena šefa OHR-a ispao jedini izbor, sviđalo se to nekome ili ne. Zna se kome se nije sviđalo. I da demonstracija “Potemkinovih sela” i još jedna šarena laža Narodne skupštine RS-a s usvajanjem entitetskog Izbornog zakona nije dobacila dalje od bacanja prašine u oči naivnima i plitkoumnima, spremnim da prihvate bajku o RS-ovom bijegu iz ove zemlje.
Kad se na ovo doda i uobičajeno zatezanje s osiguravanjem para za izbore, što je olakšano time da je državni ministar finansija Dodikov špic-igrač Srđan Amidžić, koji sredstva neskriveno opstruira, odobrivši samo 7,4 miliona KM, umjesto oko 19, koliko će, po CIK-ovoj procjeni, izbori koštati, jasno je ponavljanje slike iz 2022. godine: kočenja, blokada i osporavanja CIK-a, otpor nametnutom zakonu, javni napadi na “kolonijaliste” (u čemu je u minuloj sedmici dežurnu obavezu imao državni ministar Staša Košarac, za metu uzevši Johanna Sattlera, ambasadora EU u našoj zemlji)…
Sve ovo i još toga u naoko mirnijoj prošloj sedmici nije osujetilo očekivano i potrebno, a što asocira na latinsku “Kocka je bačena”: CIKBiH je raspisao izbore za 58 opštinskih vijeća u Federaciji, 53 skupštine opština u Republici Srpskoj, 111 načelnika opština u državi, 21 gradsko vijeće u Federaciji, 109 skupština gradova u RS-u, 32 gradonačelnika u zemlji i Skupštinu Brčko distrikta; CIK je omogućio pravo za 3.406.088 birača sa važećeg opšteg birčakog spiska; CIK pravi korak naprijed postavljanjem videonadzora i skenera na 10 posto biračkih mjesta; umjesto stranačko-političkih mindera, sada CIK imenuje predsjednike biračkih odbora i njihove zamjenike… Sve ovo se, podsjetimo, temelji na izmjenama, koje je Christian Schmidt aktivirao početkom maja, a CIK podebljao sa 26 podzakonskih akata. Alternative nije bilo: ono što se zove tehničkim izmjenama izbornih propisa, dugo je čekano osiguravanje integriteta izbora, šta god to znači i koliko god nekome ne odgovara kao iskorak u odnosu na dosadašnje mućke i mešetarenja.
Zato i ne iznenađuje, iako podiže želudac, antiantifašistički manir zrakopraznog obećanja “oslobađanja od Bosne i Hercegovine”. Šta ako autor tog obećanja zaboravlja važnu sitnicu – pa se Bosna i Hercegovina prije legalno oslobodi njega i bratije njegovih istomišljenika i sljedbenika?