Nova NASA-ina misija za mapiranje Sunčevog vjetra poslala je svoje prve slike iz niske Zemljine orbite.
Misija nazvana Polarimeter to Unify the Corona and Heliosphere (PUNCH) lansirana je 11. marta 2025. godine, a njeni prvi uvidi u Sunčev sistem i prostor izvan njega djeluju i sablasno i fascinantno.
Svaki od četiri PUNCH satelita nosi po jedan instrument za snimanje – jedan s uskim vidnim poljem i tri sa širokim vidnim poljem – kako bi uhvatili različite aspekte Sunčeve atmosfere u trenutku kada prelazi u Sunčev vjetar koji potom prolazi kroz čitav Sunčev sistem, piše Science Alert.
Zapanjujući prikaz Sunčeve korone i Mjeseca
Najneobičniji prikaz dolazi od instrumenta s uskim vidnim poljem (NFI). Ovaj instrument je vrsta koronografa koji sadrži dodatak zvan okulter, postavljen u sredinu vidnog polja kako bi blokirao Sunčev disk. Time se omogućava da se detalji Sunčeve atmosfere, odnosno korone, mogu jasno vidjeti – slično kao tokom pomračenja Sunca.
Na slici s NFI-ja, okulter nije savršeno poravnat sa Suncem, zbog čega dio svjetlosti “curi” u kadar na zanimljive načine. Oko ivice okultera vidi se svijetli prsten difraktovane svjetlosti, dok većinu slike dominira veći halo svjetlosti koja se odbija od samog okultera. Unutar tog svjetlosnog kruga lebdi novi Mjesec, potpuno obasjan refleksijom Sunčeve svjetlosti sa Zemlje.
Spektakularne slike zviježđa kroz filtere širokog vidnog polja
Snimci sa instrumenata širokog vidnog polja (WFI) jednako su fascinantni – svi prikazuju zviježđa i skupove zvijezda, pri čemu se Plejade pojavljuju na sve tri slike. Posebno se ističe slika sa WFI-2 koja prikazuje zvijezde obasjane u duginim nijansama.
Iako te boje nisu vidljive ljudskim okom, one predstavljaju stvarne podatke. Naime, svemirski brod je opremljen filterima koji detektuju polarizaciju svjetlosti – način na koji su talasi svjetlosti usmjereni. Kada svjetlost prolazi kroz materiju ili se odbija od nje, može postati polarizovana.
WFI-2 je pomoću filtera detektovao polarizaciju Sunčeve svjetlosti koja se raspršuje na međuplanetarnoj prašini koja orbitira oko Sunca u ravni Sunčevog sistema. Ova pojava poznata je kao zodijačka svjetlost i može se vidjeti na tamnom noćnom nebu, naročito oko proljetne i jesenje ravnodnevnice.
Nijanse boja i intenziteti u slici WFI-2 prikazuju pravac i snagu polarizacije zodijačke svjetlosti.
Zodijačka svjetlost i zviježđa Hyades, Plejade i Kasiopeja
Snimci sa WFI-1 i WFI-3 su vrlo slični – oba prikazuju zodijačku svjetlost koja se pruža prema gore, ali iz blago različitih uglova. Skup zvijezda Hyades, u obliku slova V, te Plejade koje podsjećaju na kašiku, mogu se vidjeti u gornjem srednjem dijelu i malo niže desno na slici sa WFI-1.
Na slici sa WFI-3, skup Plejada nalazi se na poziciji devet sati, dok se zviježđe Kasiopeja vidi na vrhu kadra.
Početni uspjeh i najava naučne faze misije
NASA navodi da sve četiri slike potvrđuju ispravnost rada instrumenata. Tim na Zemlji sada radi na kalibraciji, nakon čega će početi glavna naučna faza misije.
Ipak, čak i ova rana faza mogla bi donijeti vrijedne uvide o tome kako Sunce stvara vjetar koji oblikuje balon Sunčevog sistema unutar galaksije Mliječni put.
Tuzlanska Republika
