Desničarske stranke sve više dobijaju podršku širom Evrope, donoseći značajne promjene u političkom pejzažu sa dugoročnim posljedicama po različite sfere, od klimatske do migracijske politike.
Fenomen je započeo u Italiji, proširio se na Finsku i Grčku, a sada su sve oči uprte ka Španiji kao potencijalnoj sljedećoj destinaciji.
Desničarske stranke dolaze na vlast u raznim zemljama širom Evrope. Na nekim mjestima, lideri ekstremne desnice preuzimaju kontrolu, dok se na drugim mjestima tradicionalne stranke desnog centra udružuju sa desničarima, što se nekada smatralo nemogućim.
Partija Alternativa za Njemačku (AfD), koja je već bila pod prismotrom zbog sumnje u ekstremističke desničarske stavove, nadmašuje socijaldemokrate kancelara Olafa Šolca i nedavno je ostvarila veliku pobjedu na izborima u okrugu. Ovo predstavlja zabrinjavajući trenutak za zemlju koja je svjesna svoje nacističke prošlosti.
Trend prema desnoj politici nije počeo samo u Italiji i sa premijerom krajnje desnice Đorđom Melonijem. Prošla godina je donijela niz impresivnih rezultata za konzervativce, a ovaj trend se nastavlja dok zemlje poput Španije i Slovačke pokazuju spremnost da “skrenu desno” na predstojećim izborima.
Ovaj politički preokret će imati neizbježne posljedice koje će oblikovati Evropu i utjecati na različite aspekte, uključujući rješavanje klimatskih promjena, roditeljska prava i migracijsku politiku. Također, tradicionalne desne stranke i ekstremna desnica nedavno su ostvarile uspjehe širom Evropske unije.
Dok se EU priprema za izbore za Evropski parlament sljedeće godine, pomicanje političkog spektra ka desnoj strani može rezultirati konzervativnijim Briselom u narednim godinama, što će biti ključno vrijeme za odlučivanje o pitanjima kao što su proširenje EU na istok, trgovina sa Kinom i nadzor vladavine prava u zemljama članicama EU.
Promjene u političkom pejzažu Evrope su vidljive i na samitu EU u Briselu, gdje se pojavljuje novo lice – Peteri Orpo, novi premijer Finske koji vodi konzervativnu Nacionalnu koalicionu partiju.
Put Finske tokom prošle godine ilustruje desni zaokret koji se događa u dijelovima Evrope. Nakon četiri godine koalicijske vlade lijevog centra, birači su napustili socijaldemokratu Sanu Marin, što je dovelo do formiranja najdesničarskije vlade u istoriji Finske.
Grčki premijer Kirijakos Micotakis također je postigao značajan uspjeh na izborima, osiguravajući daleko veću većinu nego prilikom prvog mandata.
Pitanje ko zauzima mjesta za stolom EU je od velike važnosti – Evropski savjet, koji okuplja 27 lidera, mora na kraju odlučiti o prioritetima EU i političkim inicijativama.
Ovaj politički preokret ima duboke posljedice za EU i trenutno oblikuje političku sliku Evrope.
